GRIP ondersteunt ProRail bij juiste dataspoor

“De samenwerking met deze partijen stelt ons in staat om de assets beter te begrijpen en effectiever onderhoud te plannen, waardoor storingen verminderen en onderhoudsbudgetten beter beheerst worden”, steekt Roelof Boekhold, productmanager Geo bij ProRail, van wal. “Als je buiten precies weet wat je hebt en hoe het eruit ziet, beschikken de aannemers sneller over de juiste informatie om analyses te maken op het onderhoud en de uitvoering daarvan.”

Boekhold legt uit dat er binnen ProRail veel data beschikbaar is. Met het vindbaar en toegankelijk maken van die informatie is de spoorbeheerder volgens de productmanager op de goede weg. Zeker als het gaat om het automatiseren en digitaliseren van de datastromen. “Maar als je in de toekomst nog doeltreffender en procesmatiger met data wil kunnen werken, is kennis en kunde van de markt nodig. Met GRIP denken we hiervoor binnen de raamovereenkomst de ideale combinatie gevonden te hebben”, is de overtuiging van Boekhold.

ProRail is grootgrondbezitter. Ter vergelijking zo groot als de gemeente Den Haag. De focus van GRIP ligt eerst op het vastleggen van de eigendomsregistratie van dat areaal. Daarna richt de combinatie haar pijlen op het verhogen van de datakwaliteit.
Zo speelt GRIP een belangrijke rol bij de dagelijkse informatie-uitwisseling tussen ProRail en haar aannemers over infrastructurele projecten. Zowel op technisch als procesmatig vlak. Volgens Steven Verleysen, teamleider Bouwbegeleiding bij Iv-Infra, is het daarom van belang dat zijn bedrijf samen met Geodan en RPS investeert in het leren kennen van de processen en ICT-systemen van ProRail.

Volgens Verleysen ligt de kracht van de combinatie in het feit dat de partijen binnen GRIP complementair zijn. “In de aanbesteding kwamen zes vereiste werkvelden naar boven, namelijk de kadastrale gegevens, inwinnen van geodetische data, geomaatwerk, karteringen, procesoptimalisaties en absolute spoorgeometrie. Ik vind het vanuit ProRail een moedige aanpak om dit project toe te vertrouwen aan één combinatie, omdat ze hiermee toch van de gebaande paden afwijkt. We hebben met GRIP de kennis, ervaring en capaciteit in huis om al deze werkvelden aan te vliegen. De komende acht jaar gaan we de samenwerking intensiveren en blijven we de dienstverlening verbeteren.”

Peter van den Pol, businessline manager Geo Advies bij Geodan, merkt op dat er binnen ProRail weliswaar veel wordt gemeten, maar dat de analyse daarvan nog niet in de pas meeloopt. Hij benadrukt het belang van procesoptimalisatie. “Dit betekent dat we niet alleen naar de data kijken, maar voor ProRail ook de voordelen in ogenschouw nemen van wat je ermee kan. Welke processen zijn essentieel? Wat willen we verbeteren? Hoe kunnen we dat verbeteren?”

Hij vervolgt: “Als we de stap kunnen zetten om al die nieuwe data te koppelen aan de uitdagingen waarmee ProRail geconfronteerd wordt, kunnen we echt vooruitgang boeken. Denk aan het implementeren van een Europees veiligheidssysteem, nieuwe geluidsreductie-eisen, impactanalyses op de omgeving en risico's op het spoor.”

Een beleidsspeerpunt van ProRail is om treinen frequenter over hetzelfde spoor te laten rijden. Van den Pol: "Met de juiste data krijgen we inzicht in waar dit wel en niet mogelijk is, zonder concessies te doen aan kwaliteit en veiligheid. Als je bijvoorbeeld een nieuwe wissel installeert, zitten deze vol met sensoren van verschillende partijen. Door al die data samen te brengen en inzichtelijk te maken, kun je al ver voordat er zich een wisselstoring voordoet preventief onderhoud uitvoeren.”

“Als we alle data, bijvoorbeeld van het spoor, straks kunnen combineren, behoort ook het maken van digital twins tot de mogelijkheden”, kijkt Van den Pol, buiten de kaders van de raamovereenkomst, alvast verder vooruit. Een digital twin – digitale tweeling – is een virtuele representatie van de echte wereld. Met andere woorden: je krijgt een exacte driedimensionale digitale kopie van de spoorweg zoals je hem buiten ook aantreft. 

“Op basis van zo’n model kun je met kunstmatige intelligentie veranderingen in het spoorsysteem voorspellen op basis van de realtime data die je inwint. Daarmee stel je bijvoorbeeld verschillende onderhoudsscenario’s op, waardoor je binnen je beheer en onderhoud effectievere oplossingen ontwikkelt”, weet Van den Pol.

RPS en Iv-Infra beschikken niet alleen over de kennis en capaciteit voor het inwinnen en verwerken van de data voor de 3D-modellen, ook zijn ze bedreven in het creëren hiervan. Geodan heeft kennis van het maken en interpreteren van de aanverwante analyses.
Stephan de Rooij, teamleider Landmeten & Geo-informatie bij RPS, benoemt het gebruik van drones voor het inwinnen van data. “Je kunt er niet alleen snel en nauwkeurig gegevens mee verzamelen, het is ook veiliger en je bent natuurlijk flexibel met de inzet daarvan.”

Het streven naar innovatie en verbetering vormt een belangrijk aspect binnen ProRails datastrategie. Zo voert ProRail nu nog vijf mobilisaties per jaar over het spoor uit met de inzet van helikopters.  “Maar je loopt dan voor wat betreft de data toch wat achter de feiten aan. Je bent niet altijd up-to-date. Bovendien zijn het grote en kostbare operaties. We zijn daarom zeer geïnteresseerd in de toepassingsmogelijkheden van drones naast de helikopters”, vult Boekhold aan.

Binnen GRIP is er kortom ruimte om buiten de kaders te denken. Het is ook wat dit samenwerkingsverband in de ogen van De Rooij bijzonder maakt. “De betrokken partijen vormen als het ware een bouwteam die samen met de klant nadenkt over de beste oplossingen. De vraagstelling ligt minder op ‘wie het gaat inmeten’, maar meer op ‘hoe ga je met die data om?”

Inmiddels zijn alle drie de partijen binnen GRIP al volop aan de slag met een opdracht. De Rooij besluit: “Prettig is dat er vanaf het eerste moment zowel binnen het team als met ProRail een klik is. We weten elkaar goed te vinden. Durven de zaken ook op tafel te leggen. Ook de opdrachtgever is heel open in haar communicatie en geeft aan waar ze concreet tegenaan lopen. Dat werkt optimaal en geeft vertrouwen voor de toekomst.”