Verhalen in het landschap

Nederland kent een interessante morfologie. Ook al is het land een van de platste ter wereld, ons gebrek aan bergen wordt gecompenseerd door de subtiele hoogteverschillen in het landschap die elk een boeiende geschiedenis vertellen.

Eigenlijk wonen we, zeker in het Westen, gewoon in een moeras. Zo'n slap moeras laat zich wel lekker makkelijk aanpassen. We verlagen de waterstand, graven greppels, verplaatsen wat zand, maken wat nog niet helemaal plat is alsnog zo strak als een biljartlaken en zelfs in de natuur tuinieren we er op los met een bulldozer.

Die aanpassingen vallen niet altijd op, of we zijn ze ook al snel weer vergeten. Gelukkig laat het Waterschapshuis elke paar jaar een opname van het landschap van heel Nederland maken. Of beter: ze maken er een heel nauwkeurig hoogtemodel van, het Actueel Hoogtebestand van Nederland (AHN).

Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is de digitale hoogtekaart voor heel Nederland. Het bevat gedetailleerde en precieze hoogtegegevens met gemiddeld acht hoogtemetingen per vierkante meter. Organisaties zoals de waterschappen, de provincies en Rijkswaterstaat maken gebruik van het AHN voor water- en waterkeringbeheer. Aan de hand van de hoogte en het hoogteverloop van het maaiveld wordt bepaald of het water voldoende van het land kan stromen, hoe hoog het waterpeil in de sloten mag zijn, het water in rivieren, uiterwaarden en sloten voldoende kan worden afgevoerd en of de dijken nog hoog en sterk genoeg zijn. 

Het AHN wordt daarnaast voor vele andere soorten beheer gebruikt, zoals het dagelijks beheer en onderhoud van dijken, het maken van bestekken voor groot onderhoud, 3D-karteringen, vergunningverlening en handhaving. Ook gemeenten, bedrijven en onderzoekers gebruiken de gedetailleerde hoogtegegevens. Zo hebben archeologen aan de hand van kleine hoogteverschillen in weilanden oude nederzettingen opgespoord die voor het blote oog niet opvielen.

Met het AHN kan je al die vormen mooi in beeld brengen, tot de kleinste details aan toe. Elke paar jaar wordt in Nederland een nieuwe versie van dit hoogtemodel uitgegeven.

In het onderstaande beeld nemen we je door middel van een aantal voorbeelden mee door deze data. Scroll naar beneden in het verhaal en/of de kaart om naar een volgend voorbeeld te gaan.