Hoe de Provincie Zeeland werkt aan Open Source: een toekomstgerichte aanpak

De Provincie Zeeland werkte al aan eigen 3D-viewers voor Digital Twins (digitale kopieën van de fysieke wereld), enigszins vergelijkbaar met die van Sogelink (voorheen Geodan en GOconnectIT). Echter, zij waren nog minder ver dan wij in dit proces, dus waarom niet samenwerken in plaats van het wiel opnieuw uitvinden? Daarbij wilden ze vooral werken met open source technologie, om meer controle en flexibiliteit te behouden en ontwikkelingen te delen in een community. Ook kiest de provincie Zeeland voor open source omdat dit niet alleen kosten bespaart op licenties, maar ook bijdraagt aan de samenleving. Door belastinggeld te investeren in de ontwikkeling en verbetering van open source, helpen we mee aan technologie die voor iedereen beschikbaar is, in plaats van alleen een product af te nemen van een commerciële partij.

Deze ambitie paste perfect bij ons en daarin konden we Zeeland een kick-start bieden. Met onze ervaring in het ontwikkelen van open source GIS-viewers en 3D-dataoplossingen besloten we de handen ineen te slaan. Wat volgde was een samenwerking waarin we de basisvoorziening voor de 3D-viewer voor Digital Twins als open source hebben gepubliceerd (LEIA). En samen passen we de open source oplossing concreet toe voor projecten met grote maatschappelijke waarde.

Een van de eerste grote projecten was Grenspark, een Digital Twin die zich richt op het grensgebied tussen Nederland en België bij de haven van Antwerpen. Dit is een complex gebied waar economische, logistieke en ruimtelijke ontwikkelingen samenkomen. 

Met behulp van de Digital Twin kan de Provincie Zeeland deze ontwikkelingen beter in kaart brengen en analyseren. In een digitale 3D-omgeving combineren we data en geven we deze data visueel weer, zodat ruimtelijke plannen en veranderingen helder inzichtelijk worden. Dit helpt niet alleen bij beleidsvorming, maar maakt ook samenwerking met Vlaamse partners veel eenvoudiger. Doordat de oplossing open source is en gebaseerd is op open standaarden, kunnen beide partijen zonder technische barrières gebruikmaken van dezelfde gegevens en systemen. 

Grenspark laat goed zien wat open source technologie mogelijk maakt: toegang tot data zonder afhankelijkheid van gesloten systemen, flexibiliteit in gebruik en de mogelijkheid om samen te werken over landsgrenzen heen. 

In Zeeland, waar waterveiligheid een dagelijkse zorg is, speelt geografische informatie een cruciale rol. Met behulp van open source Digital Twins bouwden we een toepassing waarin we verschillende overstromingsscenario’s visualiseren. Deze toepassing biedt beleidsmakers de mogelijkheid om interactief te bekijken welke gebieden bij verschillende waterstanden onder water lopen. Niet alleen kunnen ze zien welke infrastructuur getroffen wordt, zoals wegen en dijken, maar ook hoe de situatie zich ontwikkelt door de tijd heen. Dit soort inzichten is van grote waarde voor beslissingen over waterbeheer en infrastructuur, zowel op de korte als de lange termijn. 

De kracht van open source komt hier duidelijk naar voren. Door gebruik te maken van open standaarden en herbruikbare technologie kunnen meerdere partijen met deze oplossing werken. Zo wordt waterveiligheid niet alleen inzichtelijk gemaakt, maar wordt er ook efficiënter samengewerkt tussen verschillende overheden en betrokken organisaties. 

Het nieuwste project, FIER, bouwt voort op deze kennis en toepassingen. FIER richt zich specifiek op de relatie tussen mobiliteit en overstromingen. In Zeeland, waar veel wegen en infrastructuur laag liggen, is het van groot belang om te begrijpen welke gevolgen wateroverlast heeft voor de bereikbaarheid. 

Met behulp van een dynamische Digital Twin kunnen gebruikers nu interactief scenario’s bekijken. Voor Zeeland is tijd een belangrijke factor. Door middel van de Digital Twin kunnen gebruikers zien welke wegen wanneer onder water komen te staan, hoeveel water er precies op een locatie staat en hoe dit de bereikbaarheid beïnvloedt. Wat deze toepassing uniek maakt, is dat alles volledig dynamisch werkt. Gebruikers kunnen zelf scenario’s instellen, bijvoorbeeld op basis van een extreme regenval of een specifieke waterstand, en zien hoe de situatie zich over de tijd ontwikkelt. Deze informatie is ontzettend waardevol bij het voorbereiden van evacuatieplannen bij een (dreigende) overstroming. 

Deze dynamische Digital Twin wordt nu uitgebreid tot een serious game waarmee de provincie beter voorbereid is op eventuele overstromingen als onderdeel van het project FIER. Hier werken we intensief samen met de veiligheidsregio.  

Het doel van FIER is de maatschappij voorbereiden op overstromingen en de impact van overstromingen minimaliseren. Er worden nieuwe strategieën en procedures ontwikkeld en geïmplementeerd die crisis-organisaties kunnen gebruiken voor, tijdens en na een overstroming. Provincie Zeeland is lead partner in dit project. 

Het FIER-project is een goed voorbeeld van hoe open source technologie kan bijdragen aan het oplossen van lokale vraagstukken met grote maatschappelijke impact. 

Door te kiezen voor open source heeft Zeeland nu toegang tot oplossingen die flexibel, schaalbaar
en kostenefficiënt zijn. De belangrijkste voordelen in de praktijk:
• Grip op data en technologie: Door open source oplossingen te gebruiken, houdt de
Provincie Zeeland volledige controle over hun eigen systemen en data. Er is geen
afhankelijkheid van gesloten softwareleveranciers. Dit zorgt voor meer transparantie en
vertrouwen, omdat iedereen kan zien hoe de software werkt en gemakkelijker fouten of
risico’s kan opsporen.
• Samenwerking, innovatie en open standaarden: Open source maakt het makkelijker om
samen te werken met andere provincies en ketenpartners, zowel nationaal als
internationaal. Dankzij open standaarden zoals die van het OGC (Open Geospatial
Consortium) worden data en systemen beter uitwisselbaar.
• Kostenbesparing: Het vermijden van licentiekosten en het hergebruik van technologie zorgt
voor een efficiëntere besteding van budgetten.

Deze projecten laten zien dat open source GIS niet alleen een technische keuze is, maar vooral een
strategische en maatschappelijke. Zeeland is daarmee een voorbeeld voor andere provincies en
organisaties die werken aan toekomstbestendige geografische informatiesystemen

De Provincie Zeeland laat zien dat de overstap naar open source haalbaar en waardevol is. Projecten zoals Grenspark, overstromingsscenario’s en FIER bewijzen dat open technologieën direct toepasbaar zijn en bijdragen aan concrete oplossingen.

Open source biedt Zeeland meer vrijheid, betere samenwerking en inzichtelijke oplossingen voor complexe vraagstukken. Het is daarmee niet alleen een keuze voor vandaag, maar vooral een stap naar een flexibele en toekomstbestendige informatievoorziening.

Meer weten over wat Open Source of Digital Twin kan betekenen voor jouw organisatie? Neem contact met ons op en ontdek de mogelijkheden.

Wil je nóg meer weten over open source? Neem dan ook een kijkje op www.opensourcewerken.nl.