#DataDinsdag: Woningbouw Monitor

Momenteel zijn er ongeveer 300.000 huishoudens die noodgedwongen geen eigen woning hebben, en de verwachting is dat dit de komende jaren alleen nog maar toe zal nemen. Door bevolkingsgroei, steeds kleiner wordende huishoudens, langer zelfstandig wonende ouderen en immigratie wordt de vraag naar woningen steeds groter. Tot 2030 moeten er naar schatting 1 miljoen woningen bij worden gebouwd.

Maar dit wordt steeds moeilijker. Regels rondom natuur, stikstof, archeologie en burgerinspraak worden steeds belangrijker, en dit vertraagt de huidige processen. We hebben op dit moment een tekort aan toegewezen bouwlocaties. Er is duidelijk behoefte aan meer inzicht in waar groei verwacht wordt, wat mogelijk is en waar huidige en potentiële bouwlocaties zijn. Deze informatie hebben we gebundeld in de Woningbouw Monitor. We selecteren en combineren informatie die van belang is bij het in kaart brengen en aanwijzen van bouwlocaties samen in één overzicht. In dit artikel nemen we jullie mee door deze Monitor.

Om te starten, waar precies is er behoefte aan meer woningen? Die behoefte is natuurlijk niet over heel Nederland gelijk verdeeld. Een prognose van de ontwikkeling in het aantal huishoudens per gemeente tot 2030 van het PBL en CBS laat zien waar de vraag naar woningen het meest toe gaat nemen, en waar juist niet. Een waardevolle dataset.

En zijn er op de plekken met groei al bouwplannen? In de Monitor kun je zien waar op een relatief korte termijn al woningbouwplannen zijn. Je ziet voor welke adressen een bouwvergunning is verleend en welke adressen al in aanbouw zijn. Door deze informatie ook per Postcodegebied te tonen krijg je een beter beeld over waar in het land er relatief gezien het meest bijgebouwd wordt. Zo zie je dat in sommige gebieden rondom onze hoofdstad meer dan de helft van de adressen nog gebouwd wordt of gaat worden.

De bestemmingsplannen met aanduiding woongebied worden door gemeente veelal gebruikt voor nieuw te ontwikkelen woongebieden en geven dus een iets verder doorkijkje. De daadwerkelijke bouw gaat gefaseerd. Zo is op de kaart te zien welke stukken grond, die nu bijvoorbeeld nog weiland zijn, de komende jaren mogelijk ook bouwrijp gemaakt zullen worden voor woningen.

Naast de plannen die er zijn, is het aanwijzen van nieuwe woningbouwlocaties hard nodig om het tekort in te lopen. Om besluitvorming te versnellen is het nodig een beeld te kunnen vormen over welke gebieden potentieel geschikt zijn voor woningbouw. Zo geven we zicht  in de relatieve kans van slagen van een bouwaanvraag met het oog op stikstofmaatregelen. Dit wordt voornamelijk bepaald door wat en hoeveel je wilt bouwen, en op welke afstand van een beschermd natuurgebied. Daarnaast zeggen de nabijheid van voorzieningen en de geluidsbelasting iets over hoe aantrekkelijk een bepaalde locatie is om te wonen. Omdat je bij het creëren van nieuwe woningen natuurlijk niet alleen aan nieuwbouw hoeft te denken geven we ook inzicht in hoeveel vierkante meter aan leegstaande winkels en kantoren er zijn per gemeente.

Al deze informatie is niet alleen interessant voor hen die bouwlocaties aan moeten gaan wijzen, maar ook voor partijen die graag meer inzicht krijgen in waar er gebouwd zal worden de komende tijd. Dit kan bijvoorbeeld een aannemer zijn; voor hem biedt het kansen om te weten waar een nieuwbouwwijk gepland is. Voor een hypotheekverstrekker kan het helpen om te bepalen waar in het land ze actief willen zijn. En een netbeheerder kan inschatten waar zij op de langere termijn aan de slag kunnen. Zo zijn er een heleboel partijen voor wie het waardevol is om te weten waar en wanneer er woningen gebouwd gaan of kunnen worden. 

Als we het woningtekort willen wegwerken en tegelijkertijd onze natuur en omgeving willen blijven beschermen dan moeten we een nauwkeurig beeld hebben van wat er al is, komt en kan in onze omgeving. Ruimtelijke tools als deze zijn daarbij hard nodig. 

• Waar wonen al die mensen die nu geen woning hebben? Ongeveer 10% is dakloos, 20% woont op campings en vakantieparken, maar het grootste deel zijn jongeren die langer thuis blijven wonen.
• Voor mensen die urgent opzoek zijn naar een woning (bijv. gescheiden mensen of arbeidsmigranten) zijn flexwoningen in het leven geroepen. Helaas blijft ook hiervan de bouw flink achter door een tekort aan locaties.
• De laatste keer dat er in korte tijd hele woonwijken uit de grond zijn gestampt, is tussen 1995 en 2005. In tien jaar tijd werden ruim 680.000 woningen gebouwd, vooral op zogeheten vinex-locaties.