#DataDinsdag: Routeeradressen

Routeren doe je van A naar B. Of wellicht van A, via B, naar C. Zo’n vertrekpunt, eindpunt of tussenstop kan natuurlijk van alles zijn: een bushalte, treinstation of het park. Maar meestal worden hiervoor adressen van panden gebruikt. Een gangbaar adrespunten-bestand dat hiervoor gebruikt wordt komt uit de Basisregistratie Adressen & Gebouwen (de BAG). Hierin is voor elk adres één punt op de kaart gezet.

Doordat elke gemeente zijn eigen adrespunten intekent is de ligging van deze punten helaas alles behalve uniform. Vaak liggen ze ongeveer in het midden van de pandcontouren, maar ze kunnen ook meer aan de voorkant van het pand liggen. Óf juist dicht tegen de achtertuin aan. Wanneer er achter dit pand ook een weg loopt en je hier een route voor genereert, is er kans dat je naar de achterkant van het pand gestuurd wordt in plaats van de voorkant. In appartementencomplexen zie je vaak dat de adrespunten naast of achter elkaar liggen; sommige aan de voorkant van het complex en sommige aan de achterkant. Terwijl ze in werkelijkheid natuurlijk vaak precies bovenop elkaar liggen. 

Door een verkeerd gekozen ligging van de adrespunten lopen planners tegen problemen aan. Afgifteadressen worden hierdoor niet altijd in een logische volgorde geplaatst. Bezorgers worden daardoor bijvoorbeeld om en om naar de andere kant van de straat gestuurd. De oplossing? Een geoptimaliseerde dataset ontwikkelen waar deze punten dichter naar het bijbehorende stratennetwerk zijn verplaatst.

Het autonetwerk bleek hiervoor niet nauwkeurig genoeg te zijn, omdat voetgangers nou eenmaal een ander bereik hebben. Om deze reden ontwikkelde Geodan eerst het Geodan Paden en Stoepen netwerk (GSPS). In dit netwerk zitten alle voor voetgangers toegankelijke wegen en is er een onderscheid te maken tussen de verschillende trottoirs van één weg. Het is gebaseerd op landelijke basisregistraties én OpenStreetMap. Deze crowdsourced data kent een heel hoog detailniveau en is erg compleet in Nederland. 

Dit netwerk is nu de basis voor de geoptimaliseerde dataset Routeeradressen. De BAG-adrespunten worden aan de hand van allerlei regels behouden of verplaatst op basis van hun aansluiting op dit GSPS-netwerk. Voor alle adressen wordt gekeken hoe ver zij van de weg liggen en of zij onderdeel zijn van een ‘blok’. Voor rijtjeswoningen gaat het vaak al goed omdat zij doorgaans heel dicht bij de openbare weg liggen. Als het adrespunt van zo’n rijtjeswoning toch ver van de weg af ligt, wordt dit punt verplaatst. Adrespunten binnen één appartementencomplex of portiekflat komen allemaal op hetzelfde punt te liggen. Dit punt komt aan de straat die matcht met de adressen, in plaats van achter of naast elkaar verdeeld door het gebouw. Ook de prachtige ‘bloemkoolbuurten’ vol met hofjes, woonerven en doodlopende weggetjes uit de jaren ‘70 en ‘80 zijn vaak een pijnpunt voor routeertoepassingen. Maar met het voetgangersnetwerk en de Routeeradressen kunnen ook hier nauwkeurig routes gemaakt worden.

Het resultaat is een veel betere weergave van waar op de route de voorkant van een pand te bereiken is. Hiermee kunnen realistische routes gemaakt worden, en dat betekent een realistische planning en dus betere inschattingen van hoeveel personeel en materieel ingezet moet worden. Maar deze geoptimaliseerde adrespunten voor voetgangers blijken niet alleen van nut te zijn voor de bezorger. Zij zijn immers niet de enigen die lopend een route door de wijk afleggen. Denk ook aan verkopers en collectanten. En ook voor nieuwe manieren van bezorgen zoals elektrische bakfietsen en ligfietsen (ook wel bekend als e-cargo), die door hun wendbaarheid op meer plekken kunnen komen dan een auto, kunnen deze adrespunten een uitkomst zijn.

• In het routeeradressenbestand is ongeveer 30% van de originele BAG punten verplaatst naar een betere locatie voor bezorging te voet.
• Als de afstand tussen je brievenbus en de openbare weg meer dan tien meter is, hoeft de bezorger jouw post niet in je brievenbus te bezorgen.
• In de wandelgangen wordt deze dataset ook wel het 'voordeurenbestand' genoemd.
• Het huidige routeeradressenbestand bevat rond de 9,4 miljoen unieke adrespunten.
• Voorafgaand aan de Vinexwijk was de kronkelachtige bloemkoolwijk dé Nederlandse nieuwbouwwijk.